Jak być eko podczas wakacji? Rozpoczynamy cykl Wakacje z Sorteuszem!
Od dbania o planetę nie warto odpoczywać, dlatego rozpoczynamy cykl pt. „Wakacje z Sorteuszem”, by ułatwić Wam spędzanie wolnego czasu z duchu eko!
Chociaż podróżujemy cały rok i lato przestało być wyznacznikiem wakacji, to jednak sezon na wakacyjne podróże w pełni! Dziś zajmiemy się transportem, jakże ważnym elementem wakacyjnego życia.
Transport a emisje
Czy wiesz, że transport, to jeden z kluczowych elementów zapobiegania zmianom klimatu?
O ile nie da się pospacerować do Australii, o tyle w zasięgu kontynentu, naprawdę warto rozważyć różne możliwości podróżowania.
Dlaczego?
Jak większość sfer naszego życia, podróże także generują ślad węglowy, który ma kluczowe znaczenie dla środowiska i klimatu. Oczywiście ślad węglowy jest zmienny i zależy od naprawdę wielu różnych czynników, które także są zmienne!
To jak ślad węglowy ma się do naszych wakacyjnych podróży? Otóż jest z nimi wyjątkowo mocno związany.
Jedziemy!
Średnio człowiek generuje około 4,5 tony CO2 na rok, a statystyczny Polak wytwarza rocznie około 11 t CO2. I cały ten gaz trafia do atmosfery… Znaczącą część naszego śladu węglowego stanowi właśnie transport… To aż ⅕ globalnej emisji gazów cieplarnianych. Zgodnie z danymi PE (https://www.google.com/url?q=https://www.europarl.europa.eu/topics/pl/article/20190313STO31218/emisje-co2-z-samochodow-fakty-i-liczby-infografiki&sa=D&source=docs&ust=1719915952264338&usg=AOvVaw2ceY29gb0JzaI3gOoBk2Z5)
właśnie ruch samochodowy, to główne źródło zanieczyszczeń. Przy czym zdecydowaną większość stanowią samochody osobowe.
Ile CO2 emituje przeciętny samochód?
Szacuje się, że każdy 1 km samotnej podróży samochodem, to między 104 g a 158 g CO2 emitowane do atmosfery… Te wartości spadają, kiedy podróżujecie we 4 🙂 Wtedy ślad węglowy 1 pasażera, to między 55 g a 42 g CO2 na każdy kilometr.
Oczywiście wartość śladu węglowego, jest uzależniona od licznych czynników. Są to między innymi parametry samochodu, jak rocznik, klasa, moc silnika, stosowane paliwo, stan techniczny, pokonywana odległość i trasa, sytuacja na drodze, jakość jazdy, ale też odpowiednio napompowane opony i oczywiście ilość pasażerów! Najwyższy ślad węglowy powstaje przy jadącym samym kierowcy. Przy wypełnionym samochodzie, ślad węglowy ulega proporcjonalnemu podzieleniu na liczbę pasażerów i odpowiedniemu zmniejszeniu. Między innymi tak ważne i przyjazne środowisku jest wspólne podróżowanie! Tak zwane puste przejazdy, kiedy w samochodzie znajduje się tylko kierowca, to najmniej wydajny sposób podróży i największe obciążenie – tak ekonomiczne, jak środowiskowe.
To może lepiej polecieć!?
Cóż i w tym przypadku, sytuacja jest trudna… Według danych fly4free dziennie odbywa się nawet 100 000 lotów, a jednocześnie w powietrzu znajdować się może nawet 8000 maszyn! Z czego 90% to loty pasażerskie! Każdy kilometr lotu, na każdego pasażera, to 244 g CO2, które zostaje w powietrzu. Przy czym w przypadku samolotów należy ten wskaźnik znacząco zwiększyć, w zależności od klasy lotu, maszyny, ilości pasażerów, czy w związku z innymi gazami, jak tlenki azotu, sadze, węglowodory, czy smugi kondensacyjne, które powstają w czasie lotu i jeszcze mocniej wpływają na ogrzewanie atmosfery.
Naukowcy obliczyli, że zaniechanie tylko 1 lotu międzykontynentalnego, to zmniejszenie emisji CO2 o nawet 1.5 t!
Oczywiście, wszystko jest dla ludzi i zamiast demonizować, warto urealniać rozwiązania! Jest wiele destynacji osiągalnych tylko dzięki połączeniom lotniczym i oczywiście należy z nich korzystać! Jak zwykle diabeł tkwi w szczegółach i może przy następnej podróży z Krakowa do Warszawy, warto rozważyć alternatywne możliwości niż lot.
I tak na przykład we Francji, w duchu zmniejszania śladu węglowego, zakazane zostały loty krajowe, między celami, dla których jest inna możliwość podróży nieprzekraczająca 3 godzin. To całkiem skuteczne rozwiązanie, które wprowadza także Austria i zapewne stanie się bardziej popularne, także w innych krajach.
Czyli pociąg?!
I tak nomen omen! po raz kolejny historia podróży zatacza koło i wracamy do kolei właśnie!
Transport kolejowy, który wytwarza 0,5% emisji CO2 w UE, jest najbardziej przyjazny dla środowiska. Generuje ponad trzy razy mniej CO2 niż samochody i osiem razy mniej niż samoloty. To dzisiaj najwydajniejszy i najbardziej ekologiczny sposób transportu! Z czasem i dalszym rozwojem technologii oraz zaawansowanych rozwiązań, czy sieci kolejowych, połączenia kolejowe będą zdecydowanie rosły w siłę. Prognozuje się, że w przyszłości właśnie koleją będziemy podróżować najwięcej.
Już dzisiaj rosnąca świadomość społeczna, edukacja, a także informacje zawarte choćby na biletach PKP, pokazujące istotnie zmniejszony ślad węglowy, przekonują część urlopowiczów i podróżników do zmiany środka lokomocji. Coraz więcej osób wybiera właśnie kolej, nie tylko na wakacje, ale też w podróżach służbowych, czy podczas mniejszych wycieczek.
Od 2021 roku, na biletach PKP otrzymujemy informację, jak dzięki podróży koleją zmniejszamy ślad węglowy. I tak w przypadku trasy o długości 101 km widnieje informacja: „Podróżując z PKP Intercity emitujesz jedynie 2,9 kg CO2 na pasażera, co jest ponad trzy razy mniej niż samochód (10,6 kg) i osiem razy mniej niż samolot (25,4 kg)”.
W zakresie zawrotnie intensywnego rozwoju szybkiej kolei Chiny wyznaczają trendy i wiodą zdecydowany prym. W ciągu ostatnich 10 lat zbudowali 36 000 km połączeń, a rocznie odnotowują 600 miliardów pasażerokilometrów.
Na pewno nie bez znaczenia jest fakt ciągle rozwijanego i unowocześnianego taboru, czy infrastruktury kolejowej, oraz dogodnych lokalizacji dworców, najczęściej w centrach miast.
Te wszystkie elementy stanowią o rosnącej przewadze pociągów nad innymi formami podróży, co z kolei realnie i wymiernie przekłada się na ochronę środowiska i zasobów naturalnych.
To wszystko może pięknie brzmi, ale czy na pewno tak jest? I jak to sprawdzić?
Według Community of European Railways and Infrastructure (CER), przeciętny pasażer emituje 28 g CO2 na każdy 1 km podróży koleją. W przypadku autobusu jest to 90 g, dla samochodu 102 g, a dla samolotu 244 g CO2.
Nowoczesne technologie oferują rozwiązania dla każdego, tak dużego przewoźnika, jak małego turysty.
I tak w 2023 roku w Warszawie, został przeprowadzony Wielki Test Mobilności Miejskiej. Na 5 trasach, 20 uczestników porównało rowery, samochody, transport publiczny i prywatny. Wyniki wyraźnie pokazały, że największy ślad węglowy generuje samochód osobowy.
Średnia prędkość, jaką osiąga flagowy francuski pociąg TGV, to 320 km/h. Mimo takich wyników, według danych operatora SNCF, podróż tym pociągiem to tylko 1,73 gCO2/pkm. Dzięki takim zawrotnym parametrom, TGV podkreśla, że to 50-krotnie mniejsze wytwarzanie CO2 niż podróż dwóch osób samochodem i 80-krotnie mniejsza niż samolotem.
Rodzime PKP podaje takie statystyki:
Istnieją też portale, kalkulatory i aplikacje, dzięki którym możesz samodzielnie sprawdzić, jaki jest ślad węglowy, który generujesz Ty, czy Twoje podróże.
A co może zrobić każdy z nas?
Oczywiście przygotowałem dla Was małą ściągę i 5 podpowiedzi, jak podróżować bardziej ekologicznie 🙂🦎
1) Zadbaj o samochód! Zwróć uwagę na liczbę pasażerów, paliwo, stan techniczny, dowiedz się, jak prowadzić bardziej efektywnie i naucz się jeździć bardziej ekologicznie. Zmniejszone spalanie, to wymierna korzyść dla Twojego portfela, tak pod względem tankowania, jak i zużycia samochodu.
2) A może w tym roku zdecydujesz się na wakacje w kraju? 😉 Jeśli to możliwe, wybieraj podróże koleją, czy środkami bardziej przyjaznymi dla środowiska.
3) Jeśli lecisz, zwróć uwagę na środowiskową politykę przewoźnika. Możesz skorzystać z porównywarek internetowych, czy aplikacji, które pozwolą Ci znaleźć stosunkowo najbardziej ekologiczne połączenia.
4) Kiedy brak alternatyw na eko-podróż, możesz wybrać opcję kompensacji CO2. Część przewoźników już na etapie zakupu oferuje tak zwane “zielone bilety”, lub pozwala na wybranie prośrodowiskowej inicjatywy, którą możesz dofinansować. Istnieją także dedykowane portale, gdzie można zdecydować, jaki projekt środowiskowy chcesz wesprzeć, żeby niejako zadośćuczynić wytworzonej emisji CO2.
5) Nie marnuj jedzenia, ograniczaj jednorazowe opakowania i zawsze segreguj odpady. 💚 Także w podróży idealnie sprawdzą się swojskie lunchboxy, bidony z domową lemoniadą, czy świeże, zdrowe i bezpieczne przekąski. O lunchboxach więcej przeczytasz tu: https://sorteusz.pl/wycieczka-w-plenerze-moze-byc-eko/
