Czy wakacje kojarzą Ci się z jedzeniem? Świeże, kolorowe, soczyste owoce, warzywa, dania, smakołyki… Jak to jest z tym jedzeniem? Nie tylko latem 😉 I jak się ma jedzenie do śmieci? To całkiem potężny temat. Chodź, porozmawiajmy o jedzeniu 🙂
“Jesteś tym, co jesz” – popularne hasło, to modyfikacja cytatu Ludwiga Feuerbacha „Człowiek jest tym, co zje”. Dawniej jedzenie po prostu stanowiło paliwo do działania. Jadło się i dzięki jedzeniu, były siły do nauki, pracy, walki. W miarę rozwoju cywilizacji coraz większej dostępności i różnorodności składników, czy dań, jedzenie nabrało innego znaczenia i wymiaru. To już nie tylko paliwo do życia. Ale też kultura, filozofia, a czasem nawet forma wyrazu siebie, poglądów, czy przekonań…
Salvador Dali mawiał „Można nie jeść w ogóle, ale nie można jeść źle” i mimo wielu zmian, upływu czasu, faktycznie niezmienne pozostaje pragnienie, by jeść smacznie. A rosnąca świadomość społeczna, zaangażowanie, kampanie społeczne, edukacja, dostęp do informacji, powodują, iż coraz bardziej przekonujemy się, jak wielkie znaczenie ma dieta dla naszego zdrowia i ogólnego dobrostanu. I tu pojawia się niemal odwieczne pytanie: jaka dieta jest najlepsza? Jednak nie ma jednoznacznej odpowiedzi! Każdy z nas jest inny i ma inne, indywidualne potrzeby. Badania pokazują, że najlepsza dieta, to taka, która służy Tobie i Twojemu zdrowiu. A przy okazji, planecie!
W trosce o smak i klimat
To, co i jak jemy, ma wpływ na zdrowie nasze, planety, środowiska, klimatu. Wybór diety znacząco determinuje nie tylko dobre samopoczucie, ale też istotnie wpływa na to, w jakim świecie żyjemy. Jak to możliwe? Oto kilka statystyk.
➤ Za 27%, czyli ¼ całkowitej emisji gazów cieplarnianych odpowiada światowy system żywienia, w tym za ⅔ odpowiada rolnictwo, leśnictwo i użytkowanie gruntów, zaś ⅓ to przetwarzanie, transport i pakowanie – jak podaje raport WWF „Bending the curve: The restorative power of planet-based diet”
➤ Około 70% wydobywanej na świecie słodkiej wody pochłania rolnictwo.
➤ 78% wszystkich dostępnych gruntów rolnych na świecie zajmuje hodowla zwierząt.
➤ 1 kg wołowiny to około 60 kg CO2 i 15 000 litrów wody.
➤ 1 kg roślin strączkowych to około 2 kg CO2.
➤ 1 kg pszenicy wymaga 1 500 litrów wody.
➤ Naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego przeprowadzili badanie, którego wyniki opublikowali na łamach “Nature Food” i ustalili, że dieta wegańska jest najbardziej przyjazna dla środowiska oraz klimatu, a dzięki niej możliwe jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 75%, jak wyliczyli, gdyby osoby jedzące duże ilości mięsa, ograniczyły jego spożycie, osiągnęłyby efekt porównywalny z usunięciem z dróg 8 mln samochodów.
➤ Zestawiając dietę mięsną i wegańską, to ta druga pozwala obniżyć emisję gazów o 50% i oszczędzić 41% wody.
➤ Dieta roślinna przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego i bioróżnorodności, ponieważ znacząco ogranicza zapotrzebowanie na grunty rolne.
➤ Każdego roku 1,3 miliarda ton jedzenia, czyli około ⅓ całkowitej, światowej produkcji żywności, jest marnowana i lub tracona, jak podaje Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO).
➤ 5 mln ton żywności jest wyrzucane/marnowane każdego roku w Polsce.
Bekon, czy owsianka i czy na pewno z dokładką? Czyli jak ze smakiem dbać o planetę?
To naprawdę nic trudnego, zwłaszcza kiedy unikamy popadania w skrajności 🙂
W dzisiejszych czasach, w zakresie diet, przepisów, wyboru artykułów spożywczych, ich dostępności oraz wariantów, dysponujemy chyba najszerszym wachlarzem możliwości. I możemy dopasowywać je idealnie pod siebie!
To prawda, że konieczna jest globalna zmiana nawyków żywieniowych, jednak dobre wiadomości zdecydowanie przeważają 🙂 (Y)
✔ Jeśli (jeszcze, albo wcale) nie chcesz, nie musisz całkowicie rezygnować z mięsa! I nie musisz jeść tylko “trawy”! 😉 Każdy posiłek bez mięsa ma znaczenie – ogranicz spożywanie produktów mięsnych do kilku razy w tygodniu.
✔ Pamiętaj, żeby nie wyrzucać żywności! Jak widzisz jej produkcja pochłania bardzo dużo zasobów – kupuj z listą, planuj posiłki, zwracaj uwagę na świeżość i termin przydatności wybieranych produktów.
✔ Dieta wegańska stanowi najzdrowszą i najkorzystniejszą dietę zarówno dla ludzi, jak i środowiska. Mimo to, istnieje wiele rodzajów zdrowych diet, także dopuszczających produkty zwierzęce. Pamiętaj, by szanować jedzenie!
✔ Decyzja, co i jak zmienisz, należy do Ciebie!
✔ Za świadome i zdrowe odżywianie wyraźnie podziękuje Ci też Twój organizm – poprawi się jakość Twojego snu, kondycja skóry, może spaść waga.
,,W walce między sercem a mózgiem zwycięża w końcu żołądek.’’ mawiał Stanisław Jerzy Lec i niech tak będzie, jednak z korzyścią dla zdrowia i środowiska naturalnego.
Jak pokazują dane, każda 1 osoba całkowicie rezygnująca z jedzenia mięsa, pozwala rocznie zaoszczędzić około 1,5 miliona litrów wody i 1,1 tony dwutlenku węgla! Ale nie popadajmy w skrajności – produkcja i jedzenie mięsa nie odpowiadają za całe zło tego świata. Jednak wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, iż proporcje powinny ulec istotnej zmianie. Na zdecydowaną korzyść warzyw i owoców, które dostarczają organizmowi całą masę witamin i substancji odżywczych. Lecz realna zmiana wymaga modyfikacji nie tylko na talerzu. To cały łańcuch naczyń połączonych, na który jako konsumenci, mamy znaczący wpływ 🙂 I niezależnie od wybranej diety, filozofii czy przekonań, są decyzje, które możemy stosować wspólnie z dobrym efektem dla nas wszystkich, a dzięki temu, także środowiska i klimatu.
A zatem:
- Planuj zakupy i kupuj z rozwagą!
- Kupuj lokalnie! Ograniczenie konieczności transportu niesie wiele korzyści, jak wspieranie lokalnych wytwórców i dostawców, mniejszy ślad węglowy, mniej chemii w produktach, czy brak konieczności zabezpieczania produktów na długie dystanse.
- Jedz sezonowo! Dostosowanie jadłospisu do cykli natury i czerpanie korzyści z sezonowych produktów, które są świeże, smaczne i wartościowe odżywczo, oprócz korzyści zdrowotnych, istotnie przyczynia się do promowania zrównoważonego rolnictwa i rozwoju.
- Unikaj, a co najmniej stanowczo ograniczaj zbędne opakowania! Korzystaj z toreb wielorazowych, kupuj żywność na wagę, w opakowaniach wielorazowych albo nadających się do recyklingu.
- Małymi krokami do celu 💚 Sukcesywnie dodawaj do swoich posiłków warzywa i owoce, zmniejszając ilość mięsa, wybieraj produkty dobrej jakości, pochodzące z ekologicznych upraw, próbuj nowych składników, potraw i smaków. Odważ się i baw smakiem!
- Wykorzystuj kupione produkty, stosuj zasady zero i less waste, a także upcyklingu także w kuchni! Wskazówki na kreatywne wykorzystanie składników, znajdziesz w moich wcześniejszych wpisach, a także w internecie.
- Segreguj nade wszystko! Pamiętaj, że nie wszystkie resztki, to bezwartościowe śmieci! Wiele z nich, to cenny materiał na kompost, a opakowania, które trafią do odpowiednich kontenerów, podlegają recyklingowi, który służy środowisku przez obniżanie śladu węglowego i zmniejszanie zużycia zasobów naturalnych.
To zaledwie 7 prostych kroków w kierunku bardziej zrównoważonej przyszłości. Dzięki nim możesz wygodnie i skutecznie zadbać o swoje zdrowie i planety. Ta inwestycja w dobrostan na wielu poziomach i długofalowe działanie, które przyniosą Ci wymierne korzyści w bliższej i dalszej perspektywie.
Uważność na to, co jemy i skąd to pochodzi, ma wielkie znaczenie. Wybieranie lokalnych i sezonowych produktów, ograniczanie spożycia mięsa, dążenie do jedzeniowego zero waste, minimalizowanie odpadów oraz wspieranie zrównoważonych praktyk rolniczych to kluczowe kroki w kierunku zmniejszenia śladu węglowego i marnotrawstwa zasobów.
Takie przemyślane podejście do diety i odpadów jest kluczowe w dążeniu do gospodarki o obiegu zamkniętym, a równocześnie ochrony środowiska i zasobów naturalnych.
To, co dzisiaj zjemy? Smacznego!